Η αρχαία Ιστορία του χωριού

ΠΥΡΓΟΙ ΘΕΡΜΗΣ - Λέσβος

Εις το Σχολείον ευρίσκεται εν σημείωμα διά την αρχαίαν ιστορίαν των Πύργων Θερμής, εκ του οποίου μεταφέρομεν ενταύθα το κατωτέρω απόσπασμα:...

"...Όμως οι ρίζες του χωριού τούτου προχωρούν βαθύτερα. Το παλιό του όνομα είναι "Σιβιανούπολις", ερείπια της οποίας σώζονται διασκορπισμένα πάνω απο το σημερινό. Στην παραθαλάσσια τοποθεσία "Γιάρια" θρυλείται ορμητήριον των Αχαιών, στον Τρωϊκό πόλεμο καί πρέπει να θεωρήσουμε τον θρύλο πέρα για πέρα ανταποκρινόμενο στην πραγματικότητα, για τους εξής λόγους: 1) Οι πληθυσμοί του χώρου τούτου δέχονται πολύμορφα την επίδρασιν της κοντινής Τρωαδικής περιοχής. 2) Στις ανασκαφές του 1929 βρέθηκαν πήλινα Τρωαδίτικα σκεύη κοκκίνου χρώματος. Αι ανασκαφαί έγιναν υπό της αρχαιολόγου Αγγλίδος Winifred Lamp πού ήρθε στο νησί μας το 1928 για να μελετήσει την προϊστορίαν του.

Λεπτομερέστατη εικόνα των ανασκαφών της έδωσε η Miss Lamp στο μεγάλου σχήματος βιβλίο της με 270 σελ. Απ' όσα γράφονται εκεί, καταλήγει κανείς στις εξής διαπιστώσεις: Κατά την περίοδον 3300-3000 π.Χ. περίπου, ζούσαν εδώ απλοϊκοί άνθρωποι, ασχολούμενοι κυρίως με την ποιμενική ζωή, την γεωργίαν, την ναυτιλίαν καί την αλιείαν. Ο ειρηνικός αυτός λαός, ξεπερνώντας το στάδιο κατεργασίας της πέτρας, είχε προχωρήσει στην κατεργασία των μετάλλων. Δεχόταν την επίδρασι από τη γειτνιάζουσα περιοχή της Τροίας, αλλά καί της Μακεδονίας, της άλλης Ηπειρωτικής Ελλάδος καί των νησιών του Νοτίου Αιγαίου. Η πόλις των κατοίκων τούτων δεν ήτο περιτειχισμένη, προφανώς διότι δεν είχον συναντήσει ακόμη κανένα κίνδυνο. Τα σπίτια χρισμένα στις όχθες δύο ρηχών ποταμών ανάμεσα στους οποίους υπήρχε κάποιο χαμηλό ύψωμα. Οι τοίχοι είναι από πέτρες καί σε ύψος 1,30μ. Σπάνια βλέπουμε τούβλα. Τα σπίτια είναι στενόμακρα (όπως στην αντίστοιχη εποχή της Τροίας), αλλά μικρότερα καί πλατυτέρου τύπου, έτσι θυμίζουν Κυκλάδες ή Κρήτη. Οι πόρτες σημειώνονται μ' ένα κοίλωμα, ή ένα κατώφλι. Το δάπεδο σκεπάζεται με χαλίκια θαλασσινά, κάποτε ανακατωμένα με χώμα, κι' έχει 0,10μ. πάχος. Οι οροφές είναι επίπεδες καί χωματένιες, στηρίζεται δέ η κάθε μία στούς τοίχους του συνεχομένου σπιτιού. Τζάκια πολλά υπάρχουν στα σπίτια. Σειρά από τρύπες κενές καί πιθάρια, δείχνουν την ύπαρξη αγοράς. Μέσα στά πιθάρια έμπαιναν υγρά ή στερεά εμπορεύματα. Πηγάδια διαφόρων εποχών, για την ύδρευση των κατοίκων βρέθηκαν πολλά κατά τις ανασκαφές, όχι όμως νεκροταφεία ή τάφοι, εκτός από μερικές υδρίες με παιδικά οστά. Ανεκαλύφθησαν λογής λογής αγγεία, μαύρα καί κόκκινα ή υπόφαια, όλα είναι χειροποίητα. Βρέθηκαν επίσης μαρμάρινα κύπελλα, κοσμήματα, μικρά χάλκινα εργαλεία, κοκκαλένια αντικείμενα, κουτάλια, άγκιστρα, σφυριά, τσεκούρια, γουδοχέρια, μαχαίρια, όπλα, καρφιά, σμίλες, σφραγίδες κ.α. που τώρα φυλάσσονται στο Μουσείο Μυτιλήνης..."

Από το βιβλίο "MYTILENA SACRA" Ιακώβου Κλεομβρότου Μητροπολίτου Μυτιλήνης