Η Θάλασσα

Η ιστορία αυτού του τόπου, είναι συνυφασμένη με τη θάλασσα. Το υγρό στοιχείο συντρόφευε από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα πολλές γενεές ανθρώπων που έζησαν πλάϊ σ’ αυτήν. Από το πέλαγος ξεχύνεται άλλοτε φουρτουνιασμένη και άλλοτε αφήνεται γαλήνια να χαϊδεύει τα δαντελωτά ακρογιάλια του χωριού μας...
 «Κανόνι» ονόμασαν την παραλία των Πύργων Θερμής της Λέσβου, από τότε που την χρησιμοποιούσαν οι Άγγλοι ως αεροδρόμιο στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο και είχαν τοποθετημένο ένα μεγάλο κανόνι.

Ο ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΑΣ

Κάθε Ελληνικό χωριό και τόπος, διαφυλάσσουν την πολύτιμη κληρονομιά ενός μακραίωνου πολιτισμού, ο οποίος καθορίζεται από έναν ιδιαίτερο τρόπο ζωής.
Η ιστορία του Ελληνισμού διαδραματίζεται από την αρχαιότητα, συνεχιζόμενη με την αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου που την διαδέχθηκε η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, αφομοιωμένη και εκπολιτισμένη από τους Έλληνες, οι οποίοι το μόνο που άλλαξαν στη ζωή τους ήταν ότι από ειδωλολάτρες που θεοποιούσαν πέτρες, ξύλα και ανύπαρκτα μυθικά πρόσωπα, έγιναν Χριστιανοί ονομαζόμενοι Ρωμηοί δηλ. Έλληνες Ορθόδοξοι. Η Ελληνική αρχαιότητα συνεχίσθηκε αλληλένδετα συνδεδεμένη με την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Η μεταφορά της πρωτεύουσας του ρωμαϊκού κράτους στην Κωνσταντινούπολη τον 4ο αι. μ.Χ. είχε σκοπό την δημιουργία μιας Χριστιανικής αυτοκρατορίας με Ελληνικό χαρακτήρα, κάτι που δημιούργησε πολλούς εχθρούς στη Δύση, ακόμα και στα βάθη της Ασίας, οι οποίοι κατάφεραν να αλώσουν και να υποτάξουν το Βυζάντιο, την Ρωμηοσύνη, που υποδουλωμένη και τουρκοκρατούμενη επί 400 και πλέον έτη θα συνέχιζε την ιστορική της παρουσία. Το Γένος των Ελλήνων κρατήθηκε διατηρώντας την Ελληνική πνευματική παράδοση μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, συντηρώντας τη γλώσσα, τις παραδόσεις καί τον πολιτισμό, λατρεύοντας τον Τριαδικό Θεό καί καταφέρνοντας να απελευθερωθούν για την πίστη τους στον Χριστό και την αγάπη στην Ελληνική πατρίδα.
Μέσα απ’ αυτές τις μακροχρόνιες ζυμώσεις αφομοιώθηκε το Ελληνορθόδοξο πνεύμα που σήμαινε έναν μεγαλειώδη Πολιτισμό βασιζόμενο στις σκέψεις των αρχαίων φιλοσόφων και στη θεολογία των Πατέρων της Εκκλησίας. Στόχος αυτού του Πολιτισμού ήταν να πραγματωθεί ένας τρόπος ζωής με τον οποίο θα βιωνόταν η αγάπη στο Θεό και στον συνάνθρωπο! Η ενάρετη ζωή μιας κοινωνίας ανθρώπων που οι σχέσεις τους θα ήταν στενές και θα διαμόρφωναν ιδανικές οικογένειες, κοινότητες και ενορίες, συσχετισμένες συνειδητά με την Εκκλησία, ατενίζοντας μέσα από αυτή την πρόσκαιρη ζωή την αιωνιότητα καί την Βασιλεία του Θεού.
Στρατής Ανδριώτης

Το πνευματικοπαίδι του Αγίου Ραφαήλ

Ο Ακίνδυνος ήταν ο επιστάτης της Ιεράς Μονής Καρυών Θερμής της Λέσβου την εποχή που Ηγούμενός της ήταν ο Άγιος Ραφάήλ (1455-1463). Ήταν εκείνος που αντίκρυσε τους Μάρτυρες θανατωμένους από τους Τούρκους την Λαμπροτρίτη του 1463 καί τους οποίους ενταφίασε...

Ο Φώτης Κόντογλου πρόσφυγας

"..Καί εγώ ο ίδιος, φεύγοντας την μανίαν των Αγαρηνών κατά το έτος 1922, ευρήκα καταφύγιον εις την Θερμήν, πρόσφυξ μετά προσφύγων. Επέρασα με ένα καΐκι από την αντικρυνήν πατρίδα μου, τας Κυδωνίας, μαζί με τους συγγενείς μου, οπού ήσαν οι περιλειπόμενοι από τον διωγμόν τον οποίον είχαν κινήσει οι Οθωμανοί εναντίον των Χριστιανών κατά το 1914...

ΔΗΜΗΤΡΑ - Η λαϊκή ποιήτρια

Η συμφορά της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922, έφερε στους Πύργους Θερμής της Λέσβου, ανθρώπους πρόσφυγες κυρίως από το Αϊβαλί, διωγμένους από τους Τούρκους, οι οποίοι μέσα στην τραγικότητα της φτώχειας, της πείνας και της ανέχειας έπρεπε να βρούν το κουράγιο για να ξεκινήσουν μια καινούργια ζωή, ξεπερνώντας τις ταλαιπωρίες, τις πίκρες και τις στεναχώριες που υπέστησαν χάνοντας την πατρίδα, τους ανθρώπους και τα σπίτια τους... «Από το Αϊβαλί βρεθήκαμε, στη Λέσβο κάποια ημέρα,
 Εγκαταστάθηκαν αντίκρυ από την πολιτεία που ξεριζώθηκαν, καταδικασμένοι να την αγναντεύουν χωρίς να μπορούν να την χαρούν, αφού το μικρό πέλαγος που τους χώριζε ήταν τα διαχωριστικά σύνορα της ντροπής καί του μίσους γιατί μετά το πόλεμο οι πατρίδες τους είχαν τουρκέψει ξανά!

Τα Σιβιανά καί ο Μπαρμπαρόσα

Τα Σιβιανά είναι ένας μικρός οικισμός στην δυτική πλευρά των Πύργων Θερμής της Λέσβου και σ’ αυτόν συναντώνται σήμερα ερείπια, λιγοστά σωζόμενα παλιά κτίσματα, μερικά νεοαναγειρόμενα σπίτια και η εκκλησία της Αγίας Θέκλας που πιθανότατα ο συγκλονιστικός βίος της συνήρπασε τους Χριστιανούς παλαιότερων εποχών οι οποίοι έχτισαν τον μικρό αυτό ναό σε τόπο αθέατο, που τον περικλείουν οι φυσικές κοιλότητες και τα υψώματα των λόφων...
 Η περιοχή πήρε το όνομα από τη λέξη «Συφειανά» που σημαίνει τον τόπο που τρέφονται οι σύες δηλαδή την μάνδρα των χοίρων. Αποτελούσε από την Βυζαντινή περίοδο, μικρή οικιστική μονάδα κοντά στους Άνω Πύργους και επί τουρκοκρατορίας εθεωρείτο τουρκοχώρι διότι στον τόπο αυτό ήρθαν Τούρκοι όταν κατέλαβαν το νησί επειδή υπήρχαν τα εκλεκτότερα και αποδοτικότερα ελαιοκτήματα και χωράφια, τα οποία πήραν μεν στην κατοχή τους αλλά τα καλλιεργούσαν οι υπόδουλοι Έλληνες Χριστιανοί γιατί οι Τούρκοι μπέηδες δεν γνώριζαν την δουλειά, ήταν οκνοί και ενδιαφέρονταν μόνο για τον παρά! Σταδιακά οι Έλληνες δουλευτές που ήξεραν πολύ καλά να δουλεύουν τη γη, επικράτησαν έχοντας καλές σχέσεις με τους μπέηδες, αναγνωρίζοντας την ισχύ που είχαν, διότι εκείνοι ήταν που επηρέαζαν τις αρχές του νησιού με αποτέλεσμα τα Σιβιανά και η περιοχή της Θερμής να θεωρούνται προνομιούχες καί ευνοούμενες. Οι Τούρκοι εμπιστευόντουσαν τους Έλληνες που ήταν πλέον τα αφεντικά και με την διπλωματία τους μπορούσαν να χρησιμοποιούν την ελληνική γλώσσα και να τηρούν τα της Ορθοδόξου πίστεως. Επίσης, κατόρθωσαν να αγοράζουν κτήματα, έτσι ώστε οι Τούρκοι να μετεγκατασταθούν στο χωριό της Θερμής καί τα Σιβιανά να ερημώσουν.

ΕΙΡΗΝΗ η Αθηναία

Η Ειρήνη η Αθηναία, η αυτοκράτειρα του Βυζαντίου (780-802μ.Χ.) φέρεται σύμφωνα με τις παραδόσεις να είναι η κτιτόρισσα του Ναού της Παναγίας Τρουλωτής στους Πύργους Θερμής της Λέσβου όταν ήταν εξόριστη στο νησί...
Η Ειρήνη βγήκε μπροστά και έδωσε διαταγή. Ο πρίγκιπας ήταν ο διάδοχος, αλλά αυτή η μητέρα του θα έκανε κουμάντο μέχρι αυτός να γίνει δεκαοχτώ. Οι αρχόντοι κατέβασαν το κεφάλι. Η Ειρήνη ανέβηκε στο θρόνο του βασιλιά. Ο Πατριάρχης της φόρεσε κορώνα στην Αγιά Σοφιά. Εκείνο τον καιρό ο στρατός την Πόλης τα είχε βάλει με την Εκκλησία γιατί κάποιοι δεν θέλανε τις Εικόνες στις Εκκλησίες. Χρόνια πολεμάγανε. Η αυτοκράτειρα Ειρήνη εργαζόταν τα προηγούμενα χρόνια κρυφά αλλά δραστήρια υπέρ των Εικονολατρών, από αντίδραση προς την πολιτική του πεθερού της Κωνσταντίνου Ε΄ του Κοπρώνυμου, καί κρυφά από τον αυτοκράτορα σύζυγό της, ο οποίος όταν ζούσε αιφνιδιάστηκε όταν βρέθηκαν Εικόνες κάτω από το προσκεφάλι της Ειρήνης και της φέρθηκε με αυστηρότητα για την επιορκία, διακόπτοντας κάθε σχέση μαζί της λίγο πρίν πεθάνει.

Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Πύργων Θερμής

Ὁ Ναός τοῦ Ἁγίου Νικολάου Πύργων Θερμῆς στήν Λέσβο, ἀποτελοῦσε στούς παλαιότερους χρόνους τόν δεύτερο ἐνοριακό ναό του χωριού. Διατηροῦσε δικό του ἐφημέριο καί ξεχωριστό ἐκκλησιαστικό συμβούλιο, τό ὁποῖο εἶχε τήν διοίκηση τῆς ἐνορίας καί ἀσκοῦσε τήν διαχείρηση τῆς κινητῆς καί ἀκινήτου περιουσίας της...
 Ἀπό τό 1932 μέ Βασιλικό διάταγμα συγχωνεύθηκε ἡ κάτω ἐνορία μέ τήν ἄνω τῆς Παναγίας Τρουλωτῆς καί ἔτσι σχηματίσθηκε μία ἐνορία γιά τούς Πύργους Θερμῆς ἄνω καί κάτω, μέ δύο ναούς τῆς Παναγίας καί τοῦ Ἁγ. Νικολάου, πού από τότε λειτουργοῦν ἐναλλάξ ανά Κυριακή, μέ ἕνα ἐφημέριο καί μέ ἕνα ἐκκλησιαστικό συμβούλιο.

Το συναξάρι του Γέρο-Φωτεινού (1483 μ.Χ.)

Ο Άγιος Ραφαήλ στη μνήμη του λαού της Θερμής

Διήγησις χρονική σύντομος καί ψυχοφελής διά χειρός εμού, του ταπεινού καί τρισαθλίου Γερο-Φωτεινού, στανικώς ραγιαδοθέντος μετά πάντων των συντοπιτών μας ενταύθα εν Θερμή κώμη της χαριτοβρύτου, πλήν δουλωθείσης νήσου Μυτιλήνης.

Έγραφον σήμερον, Μεγάλην Πέμπτην, ημέραν των Παθών του Κυρίου καί Θεού ημών Ιησού Χριστού, στους χιλίους τετρακοσίους ογδοήκοντα τρείς (1483) χρόνους εν τη ουγία ταύτης της φυλλάδας της Οχτωήχου αποκειμένης εν τω περικαλλεστάτω ναώ της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Παναγίας Τρουλωτής εις Πύργους Θερμής Μυτιλήνης. Έστω η γραφή αυτή εις ενθύμισιν των συμβάντων καί μνημόσυνον των Μαρτύρων... 

Η αρχαία Ιστορία του χωριού

ΠΥΡΓΟΙ ΘΕΡΜΗΣ - Λέσβος

Εις το Σχολείον ευρίσκεται εν σημείωμα διά την αρχαίαν ιστορίαν των Πύργων Θερμής, εκ του οποίου μεταφέρομεν ενταύθα το κατωτέρω απόσπασμα:...

Οι παλιοί καφενέδες

Πύργοι Θερμής - ΛΕΣΒΟΣ

Ο χειμώνας αυτή τη χρονιά στο μικρό χωριό μας ήταν βαρύς. Οι βοριάδες λυσσομανούσαν. Το κρύο τσουχτερό. Η θάλασσα αγριεμένη, ξεθύμαινε στην ακρογιαλιά. Οι άνθρωποι μαθημένοι στα κρύα, δεν τους κακοφαινόταν...
 Βλέπανε νωρίς-νωρίς να ξεμπερδέψουν όσο πιο γρήγορα γινόταν με τις δουλειές τους καί ύστερα να τρυπώσουν στους καφενέδες να ζεσταθούνε. Σχεδόν όλοι δουλεύανε στη θάλασσα καί στα χωράφια. Ήταν ψημένοι άνθρωποι του μόχθου.

Παιδικές αναμνήσεις

Πύργοι Θερμής ΛΕΣΒΟΣ

…Θυμάμαι, τότε που ήμασταν παιδιά.
Η δεκαετία του ’70 ήταν μία διαφορετική εποχή για εμάς τα παιδιά τότε. Ήμασταν μία ακόμα γενιά που μεγάλωνε μέσα σε αλλιώτικες συνθήκες. Ακόμα και οι λιγοστές ανέσεις που προσφερόταν στη ζωή μας ήταν πολυτέλεια σε σχέση με αυτά που είχαν ζήσει στο παρελθόν οι γονείς μας, αλλά συνάμα ήταν καί φαινομενικά υποδεέστερες συγκρινόμενες με την εξέλιξη, την ανάπτυξη καί τους ρυθμούς του σήμερα...

Ένας μοναδικός άνθρωπος

Κάθε άνοιξη, μόλις ξανοίξουν οι καιροί, ο κυρ–Παναγιώτης εγκαταλείπει άρον–άρον την εξαλλοσύνη της Αθήνας καί το ΚΑΠΗ Καισαριανής, όπου υπηρετεί επί σειρά ετών καί έρχεται μαζί με τα χελιδόνια στη γενέτειρά του, στους Πύργους Θερμής της Λέσβου, για να μείνει ως τις αρχές του φθινοπώρου...
Δείχνει τον λόφο πάνω απ’ τους Πύργους, που είναι ο οικισμός των Σιβιανών: «Εκεί γεννήθηκα, την ημέρα των Τριών Ιεραρχών το 1916. Είμαι από ’κεί που ήταν και ο κούκος απ’ τα Σιβιανά», λέει γελώντας. Απ’ τους πρώτους κάθε Κυριακή στην Παναγία Τρουλωτή, θυμάται: «Εδώ βαφτίσθηκα στις 22 Μαρτίου του 1916… εκεί κάτω απ’ το Ιερό έθαψαν την μητέρα μου 32 ετών» αφηγείται με βουρκωμένο παράπονο... Ύστερα, κοιτάζει με την χαρακτηριστική καί συμπαθέστατη έκφρασή του έξω από το ναό, δίπλα στον πύργο του Αλαμανέλλη: «Εδώ ήταν ένα πυργέλι. Αυτό ήταν το σχολειό μας… Μία μέρα πήγε ένας γάϊδαρος στο σπίτι μας καί έφαγε το μισό βιβλίο μου, που ήταν λίγο λαδωμένο. Την άλλη μέρα η δασκάλα μου η Κυρία Μυρσίνη, μόλις το είδε με ρώτησε, πως είναι έτσι το βιβλίο σου; Καί ’γω της απήντησα: Κυρία το ’φαγε ο γάϊδαρος…». Ο συμπαθής κυρ–Παναγιώτης ξεκαρδίζεται να γελά...

Οι άνθρωποί μας

Ο ξεριζωμός του Μικρασιατικού Ελληνισμού απ’ τις πανάρχαιες εστίες του, είναι δείγμα ενός ακόμη Σταυρωμού της Χριστιανοσύνης, που ξεκλήρισε έναν ολόκληρο λαό. Το μικρό χωριό των Πύργων-Θερμής της Λέσβου, όπου γεννήθηκα, πήρε ζωή από τους διωγμένους Αϊβαλιώτες πρόσφυγες, όταν τους έριξε εδώ η άδικη συμφορά της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922...
Απογοητευμένοι, δυστυχισμένοι και ταλαιπωρημένοι, σε σημείο που σπάνιες περιπτώσεις βιωμάτων ανθρωπίνου πόνου και κακουχιών έχουν να επιδείξουν τέτοιου είδους δοκιμασίες, οι άνθρωποι αυτοί έμειναν σε τούτο τον τόπο, έχοντας εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού. Αυτό και μόνο τους ζωογονούσε. Εδώ, οι φτωχοί πρόσφυγες, με κόπο συγκέντρωσαν ότι απέμεινε μέσα στα συντρίμμια της ψυχής τους και ξεκίνησαν μια καινούρια ζωή. Κουράγιο τους έδινε η ελπίδα ότι κάποτε θα ξαναγυρίσουν στα σπίτια τους, που τ’ άφησαν σε ξένους κατακτητές. Βλέποντας τα χρόνια να περνούν, ακόμα και το να αγναντεύουν την πολιτεία τους, που δεν μπορούσαν να την λησμονήσουν, ήταν μια μεγάλη παρηγοριά για την αδικία που είχαν υποστεί. Να χάσουν τα σπίτια τους και τα μέρη που αγάπησαν όσο τίποτα άλλο.

Η Μάνα

Μάνα ταπεινή αρχόντισσα της ζωής,
αγάπης χαρά ανεκλάλητη.
Μάνα Αγίων φίλη, της προσευχής ψέλλισμα,
Θεού δοξασία, της καρδιάς μου εικόνα.
Μάνα η Παναγία και σύ, Μητέρες της ύπαρξής μου,
κρίνα ευώδη, παντοτινές παρουσίες.
Μάνα χαρούμενο όνειρο, άστρο υπέρλαμπρο,
λάμψη ολόφωτης χάρης.
Μάνα γαλήνια μορφή ησυχαστική, πραότητας βίωμα,
όψη αρεστή, απλοϊκότητας υπόδειγμα.
Μάνα ενάρετης καρδιάς, πλούτε ανεκτίμητε,
κήπου ολάνθιστου καθάριο φως.
Μάνα καλόγνωμη ύπαρξη, χαροποιό πρόσωπο,
μελίρρυτο άκουσμα μετρημένων λόγων.
Μάνα χαδιού βλέμμα ζεστό, αγκάλιασμα αγαπητό,
σωφροσύνης ματιά, στοργική.
Μάνα της αυγής γλυκέ ψίθυρε,
φωνή του αποδείπνου.
Μάνα φιλάνθρωπη θυσία, των όλων στήριγμα,
άκακη, μακρόθυμη ευχαριστία.
Μάνα μόχθε της περιποίησης, καλοσύνης υπέρβαση,
αγάπης προθυμία και χάριτος τίμηση.
Μάνα του πλησίον ακούραστη διακόνισσα,
κάματε προσώπων αγαπητών, αφανή ηρωΐδα.
Μάνα γλυκιά έγνοια, ευσυνείδητη υπηρέτρια της ζωής,
των πάντων αγωνία, σκέψη και βοήθεια χρήσιμη.
Μάνα φροντίδας και μέριμνας, θυσία ανυπέρβλητη,
ανιδιοτελών φιλότιμων κόπων.
Μάνα θεάρεστη αγάπη, αρετής πρότυπο,
καθάρια, αγνή, τίμια, πολυαγαπημένη.
Μάνα λουλουδιών λάτρισσα, ξέχωρη αίσθηση,
άνθος πολύχρωμο, μυρίπνοο.
Μάνα οσμή του σπιτιού, μορφή απανταχού καταλάμπουσα,
γλυκιά, ξέχωρη ανάμνηση ήχων και εικόνων.
Μάνα των ματιών δάκρυα ρέοντα,
αποφράδας βροχερή αποχωρισμού ημέρα.
Μάνα κρυμμένο κλάμα, παράπονο λυπητερό,
πόνε αξέχαστης μνήμης.
Μάνα απουσίας κενό, επίγεια απώλεια,
αλησμόνητη ενθύμηση, αληθινή αξία.
Μάνα ψυχή ζώσα, δίκαιη, σεσωσμένη,
ζωής αιωνίου, σωτηρίας ελπίδα.
Μάνα χαρμολύπης θεία εικόνα κατασπαζομένη.
+ 8-12-2007

(Αντιγραμμένο από το Κοιμητήριο Πύργων-Θερμής Λέσβου)

Το γρι-γρί της Αλεπούς

Το λιμάνι της Θερμής είναι ένα γραφικό αλιευτικό καταφύγιο στις ανατολικές ακτές της Λέσβου, που παρ’ ότι το «πιάνουν» οι βοριάδες, οι τραμουντάνες, τα μελτέμια, ακόμα και οι νοτιάδες, διατηρεί κάθε εποχή μια απαράμιλλη ομορφιά. Οι αραξιές του είναι γεμάτες με κάθε είδους σκαριά, βάρκες μικρές και μεγάλες. Θαλασσινοί άνθρωποι, διχτυαροί, παραγατζήδες και χταποδάδες, ασχολούνται με την ψαράδικη τέχνη για να ζήσουν τις φαμίλιες τους, ενώ ακόμα πιο πολλοί είναι οι ερασιτέχνες ψαράδες που αγαπούν τη θάλασσα και περνούν ξέγνοιαστα τις ελεύθερες ώρες τους, ψαρεύοντας και απολαμβάνοντας τις χαρές και τις εμπειρίες της θάλασσας...
 Μέχρι τις αρχές τις δεκαετίας του 1990 υπήρχαν καμιά δεκαριά μηχανότρατες, αραγμένες η μία δίπλα στην άλλη. Το καΐκι όμως που ήταν το στολίδι και ομόρφαινε ακόμα πιο πολύ το λιμάνι ήταν το γρι-γρι. Αραγμένο με την μπάντα διπλαρωμένη στο μουράγιο στο έμπα του λιμανιού με τη σαντάλα και τις λάμπες δεμένες στο πλάι του.

Η ΤΡΑΤΑ

«Μόλα»! Το καΐκι άλλοτε βρεγμένο από το αγιάζι της νύχτας και άλλοτε ξυλιασμένο από το χειμωνιάτικο κρύο αγέρι, έφευγε από την αραξιά του, καθώς έλυνε ο κάβος της πλώρης και άφηνε τη σημαδούρα από το φουντάγιο, να επι-πλέει στα ήρεμα νερά του λιμανιού. Αναδυόταν τότε, μέσα στην παγωμένη χειμωνιάτικη ατμόσφαιρα, η μυρωδιά απ’ την ανάσα της θάλασσας, καθώς έβγαινε αργά-αργά το καΐκι από το λιμάνι της Θερμής, μαζί με τις άλλες μηχανότρατες που ξεπρόβαλαν μία-μία σαν στόλος ολόκληρος και εξορμούσαν να πιάσουν τις καλάδες, τους γνωστούς ψαρότοπους...Τα φώτα του λιμανιού άρχισαν να απομακρύνονται μέχρι που τα κρύψανε οι κάβοι. Το σκοτάδι της νύχτας ήταν ακόμα βαθύ. Ο «Δημήτρης», η Αλεπού όπως το λέγανε, ήταν ένα 11μετρο σκαρί τρεχαντήρι, που γιαλό-γιαλό λέντιζε κι αυτό τις στεριές. Πορεία χιλιοκαμωμένη, χρόνια τώρα. Απ’ ανοιχτά ο «Βενιζέλος», το νησάκι της Θερμής, πιο ανοιχτά οι ανεμότρατες της Μυτιλήνης, τα φώτα της τουρκεμένης Μικρασίας και του Αϊβαλιού το φέγγος, τα μέρη απ’ όπου είχαν φέρει οι άνθρωποί μας τα καΐκια κατά τους διωγμούς του ’22, την τέχνη τούτη της τράτας και την ψαράδικη ζωή.

Ο Γέρων Παχώμιος καί ο Άγιος Ραφαήλ

Ο πατήρ Παχώμιος Σούγιουλτζης γεννήθηκε στα Πάμφιλα της Λέσβου το 1909. Σε νεαρή ηλικία αναχώρησε για το Άγιον Όρος. Εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου απ’ όπου επέστερεψε και στις 9 Απριλίου 1944 χειροτονήθηκε Διάκονος καί υπηρέτησε για έξι έτη στον Ι.Ν. Αγ. Βαρβάρας Παμφίλων. Κατόπιν χειροτονήθηκε ιερέας στις 12 Μαρτίου 1950 καί τοποθετήθηκε στο γειτονικό χωριό των Πύργων-Θερμής όπου ιεράτευσε 32 συνεχόμενα έτη, ζώντας ασκητικά (1950-1982)...
 Υπήρξε ένας εκ των αξιωθέντων να ιδούν εξαίσια θαύματα του Θεού. Βίωσε την εκθαμβωτική εμφάνιση, κυρίως κατά τα έτη 1959-1962, των Αγίων Νεομαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου, Ειρήνης καί των συν αυτώ μαρτυρικώς τελειωθέντων την 9η Απριλίου του 1463μ.Χ. στη Μονή Καρυών, ευρισκομένης πλησίον της Θερμής της νήσου Λέσβου, καθώς καί της προϋπάρχουσας παλαιάς Μονής που κατεστράφη το έτος 1235. Η Πρόνοια του Θεού έμελλε με υπερφυείς αποκαλύψεις να φανερώσει στην ιερά καί αιματόβρεκτη θέση των Καρυών της Θερμής, την διαδραματισθείσα μαρτυρική τελευτή των Νεοφανών Μαρτύρων καί τα ιερά λείψανα όπου έκρυπτε η φιλόστοργη γη επί τόσους αιώνες, των σφαγιασθέντων υπό των τούρκων υπέρ της διωκόμενης τότε Ορθοδόξου πίστεως καί του υπόδουλου ευσεβούς Γένους μας.
Όπως γράφει ο Φώτης Κόντογλου, ο Ιερομόναχος πατήρ Παχώμιος, είναι ένας εκ των ιδόντων εν οράμασι, εν ενυπνίοις ακόμα καί εις το ξύπνο τους, να ανοίγει μπροστά τους η θύρα για να εισέλθουν σε έναν μυστικό κόσμο, όπου φανερώνονται μπροστά τους Άγιοι, όπως ήταν ζωντανοί πριν από πεντακόσια έτη καί να συνομιλούν οι ζώντες μέσα στο αβέβαιο καί φθαρτό τούτο κόσμο, με τους Αγίους, τους πέραν του θανάτου. Εμπρός τους στέκονται οι Άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος καί Ειρήνη όπως ήταν τότε, ολοζώντανοι καί απείρακτοι. Λέγουν την ιστορία τους, το μαρτύριό τους, δείχνουν το μοναστήρι τους, θυμιάζουν, ψάλλουν, τους συντροφεύει ο Χριστός, η Παναγία, οι Άγιοι καί ω του θαύματος! Ανοίγει αυτή η γεμάτη μαρτυρικά αίματα γη καί αποκαλύπτεται με τον πιο θαυμαστό τρόπο μία εκπληκτική ιστορία, μία πλέον σπουδαία υπόθεση, που δεν έχει ομοιότητα με τα πλέον παράδοξα περιστατικά που έγιναν σε όλη την οικουμένη καί που κάθε άνθρωπος μένει κατάπληκτος. «Τοιαύτα θαύματα δεν έγιναν ΕΙΣ ΚΑΝΕΝ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ όπου κατοικούν Χριστιανοί, μήτε καί εις την Ελλάδα, εις την οποία, ημπορεί να ειπεί κανένας ότι γίνονται καθημερινά θαύματα».

ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΡΟΥΛΩΤΗ

Σέ μία ἀπό τίς ὡραιότερες περιοχές τῶν ἀνατολικῶν ἀκτῶν τῆς Λέσβου, βρίσκεται τό χωριό Πύργοι Θερμῆς, σέ ἀπόσταση μόλις 10 χιλιομέτρων ἀπό τήν πόλη τῆς Μυτιλήνης. Μπροστά στήν πανέμορφη ἀγκαλιά τῆς νησιωτικῆς αὐτῆς γῆς, μέσα στό Αἰγαιοπελαγίτικο φῶς τοῦ ἥλιου, δεσπόζει ὁ περικαλλής Βυζαντινός Ναός τῆς Παναγίας Τρουλωτῆς. Κτισμένος ἀντικριστά στή θάλασσα, πάνω σ’ ἕνα γραφικό ὕψωμα, στέκει ἀγέρωχος στό διάβα τῶν αἰώνων, διασώζοντας τήν εὐσέβεια, τήν ἀγάπη καί τήν εὐλάβεια τῶν Χριστιανῶν ὅλων τῶν γενεῶν...